Khá lâu rồi mới gặp lại những anh em bạn Lào, biết bao chuyện vui và cả buồn được ôn lại cùng nhau, bên bàn nhậu trong quán nhậu bình dân bên lề đường 18.

Có quá nhiều chuyện với nhau nhưng loanh quanh lẩn quẩn lại quay về chuyện những món ăn của một thời khốn khổ ngày xưa, những món ăn phải nói là “bất đắc kỳ tử” trong rừng ngày đó… của những người lính, những người đồng bào thiểu số ở những nơi thâm sơn cùng cốc, chẳng ai nghĩ rằng tới giờ nó lại thành “đặc sản” của những kẻ lắm tiền nhiều của hay quan tham săn tìm, hoặc chễm trệ trên thực đơn của những nhà hàng sang trọng bậc nhất, và thậm chí còn được rắc cả vàng lên nữa…

Những món ăn ở rừng ngã ba Đông Dương.

Đầu tiên phải nói tới là món thịt cọp, thịt cọp xịn chứ không phải “thịt cọp” của lính – ngày đó lính khổ vô cùng tận nhiều khi muối trắng còn thiếu, anh em thường lấy củ gừng núi, với ớt thóc hái ở rừng đem nướng lên, rồi rang muối cho vào cái mũ sắt giã lộp cộp cho nhuyễn để ăn với những nắm cơm vàng khè trên đường hành quân, nắm cơm dính lẫn mồ hôi và bụi đất nên chuyển màu thành vàng khè, vỏ bên ngoài đã thiu nhớt phải lấy dao găm gọt như gọt quả bưởi mới ăn được cái lõi, chấm với thứ muối ớt gừng kia, khi giã vang lên tiếng lộp cộp nên anh em gọi đùa là thịt cọp – còn thị cọp xịn nó khác bà con ạ. Ở Xayabouy sát biên giới, giáp huyện Pua của Thái Lan anh em tôi đã bắn được một con cọp màu lông đen pha vàng sậm, con hổ này trong bầy hổ 4, 5 con cả to cả bé đã “thịt”khá nhiều phỉ Lào và cả biệt kích Thái trước đó, chúng cũng nhiều lần rình rập chúng tôi dọc khe Luang Phạ.

Thịt hổ có vị hơi chua chứ không ngọt như thịt trâu hay bò rừng, mỡ vàng vàng như mỡ người và mùi rất tanh, người Lào cho rằng thịt hổ có tác dụng chống sốt rét, trừ tà và mạnh cho tinh thần, những thợ săn lão luyện đều ăn thịt hổ, và cả những con chó săn của họ cũng vậy, họ cho chúng ăn thịt hổ sống, giống chó săn của người Mông này rất thiện chiến và lỳ lợm, chó nào sợ hổ chứ chó săn của người Mông ở Lào không có khái niệm đó, chúng dám tấn công cả hổ.

Có một điều khá lạ lùng ở lũ hổ này là cứ vào đêm trăng sáng chúng thường leo lên những mỏm cao “à uôm” vang rừng, hoặc giả tiếng nai tác tác, hay tiếng hươu hoặc hoẵng bép bép, thậm chí kêu hắc hắc y như tiếng người cười trong đêm… giữa đêm trăng lạnh giữa rừng vắng văng vẳng tiếng chim từ quy kêu lúc xa lúc gần mà nghe những âm thanh từ loài hổ phát ra thật ớn lạnh, chúng ngồi như ngắm trăng, đầu lúc lắc và đuôi ngoe nguẩy uốn lượn như những con rắn khổng lồ, phát ra những tiếng gừ gừ hay ẹ ẹ… tôi từng nhìn và nghe thấy những hình ảnh và âm thanh đó giữa đêm trăng sương lạnh ở rừng vắng, phải nói thật là ớn lạnh và nổi gai khắp người, có cảm giác ma quái gì đó khó tả bà con ạ.

Thịt trâu và bò rừng là tôi thấy ngon nhất, nó ngọt chứ không mặn mặn như thịt nai, thịt hươu hay hoẵng, mễn… cũng ngon, nhưng tôi vẫn thấy thịt trâu bò rừng là ngon nhất. Ở Lào tôi được thợ săn cho ăn một món thịt trâu rất lạ lùng, đó là một con trâu rừng trong khi đi kiếm ăn nó bị sa vào một tổ ong đất, loài ong tử thần hung hãn đã bu vào chích chết luôn con trâu này, thợ săn đốt nhựa cây muồng muỗng để xua đuổi ong và quăng dây vào sừng con trâu lôi ra khỏi tổ ong rồi kéo xuống suối mổ thịt, nọc độc của lũ ong đó thật kinh khủng khiếp nó làm cho thịt con trâu gần như bị nhúng tái vậy, người ta xẻ thịt nó và nướng qua trên than rồi ăn ngay, họ nói rằng nó có khả năng chữa bệnh đau nhức xương khớp hay phong thấp, tôi thì không bị những bệnh đó, nhưng một anh bị và có khỏi thật, mùi vị thứ thịt trâu bị ong chích đó có mùi hăng hăng cay cay, họ lột bỏ lớp da và chỉ ăn thịt thôi.

Bò rừng thì ngon khỏi nói rồi, người Lào xẻ thịt bò rừng, lọc lấy những bắp thịt to và ngon rồi buộc vào đầu những cây sào lồ ô dài, sau đó dúi vào những tổ kiến vống vàng, một loại kiến na ná giống loài kiến hay làm tổ trên cây cà phê hay điều ở Đông Nam bộ ta nhưng nó có màu đỏ sậm hơn và cắn đau hơn, lũ kiến này cũng bu vào thi nhau cắn tảng thịt bò khiến nó chuyển màu như tái luôn, họ thái mỏng và trộn với gia vị gồm ớt tím, loại ớt như ớt thóc nhưng màu tím tím, quả gầy guộc xương xẩu họ nướng lên cho tăng độ cay và thêm mùi thơm, với hạt tiêu, hạt xạ, vỏ khái với vài thứ lá rau thơm gì đó mà tôi quên mất tên rồi, có lá giống rau kinh giới của ta nhưng mặt dưới lá màu hơi tím nhạt… rồi vắt chanh rừng vào. Ai từng đụng quả chanh rừng của Lào thì biết vị chua của nó thế nào rồi, quả chanh dài thuỗn thuỗn màu xanh lè, vỏ dày cui, cái cùi thì ăn rất ngon nhưng bên trong thì úi giời ơi luôn, nó chua mà tôi cảm giác có thể tè trong quần được, tôi gần như chưa ăn thứ quả nào có vị chua hỗn như thế, nó chua tới nỗi sau này nhìn thấy nó là tôi muốn quỳ xuống lạy nó 🥶, miếng thịt bị kiến chích có mùi hơi khai khai, nồng nồng… họ nói là nó có thể chữa bệnh, bệnh gì thì anh em chúng tôi quên mất tiêu rồi, thôi thì không bổ âm thì bổ dương không bổ giường thì bổ chõng, hay bổ nháo bổ nhào gì cũng được, miễn no bụng là tốt rồi. Họ gọi những món gỏi kiểu đó là lạp.

Người Lào rất thích những món gỏi, như gỏi cá hay gỏi thịt, nếu như người Cam có món mắm bò hóc là “quốc hồn quốc tuý” thì người Lào cũng có món mắm cá gọi là pa đẹc, nhưng món mắm này có vẻ dễ xơi hơn món mắm bò hóc, tuy cùng là làm từ cá, nhưng mắm pa đẹc không để cá bốc mùi thối hoắc và sinh giòi như mắm bò hóc nên mùi cũng “tao nhã” hơn và dễ xơi hơn, nó có mùi vị gần giống mắm cá của người Huế thường hay làm.

Người khơ mú ở Lào là tộc người có nhiều món ăn “kinh dị” nhất, tôi thấy có vẻ như vậy… chả hiểu sao người khơ mú lại có sở thích thum thủm vậy, món pịa hay phèo tôi nghe nói cũng bắt nguồn từ họ, rồi da trâu thối hay thịt thối, cá thối cũng từ họ ra thì phải, hoặc chí ít thì cũng là món họ ưa thích và hay dùng, nói thật với bà con là nó khó xơi lắm lắm, lính thì chỉ thuốc nổ, xà phòng hay shit hoặc vôi bột thì đành chịu thôi, còn lại xơi tuốt, vậy mà gặp những món của người khơ mú trong rừng sâu, hay trên núi cao thì đều tần ngần e ngại hết. Tôi rất sợ món thịt thối của họ dù họ có chế biến kiểu gì và tôi có đói cỡ nào đi nữa thì cũng khó mà thấy ngon lành gì trong cái sự ăn với những món thịt thối, da thối hay pịa, phèo… gì đó của họ. Ở một số nơi miền Tây của ta nhiều người cũng có sở thích ăn cá giống như người khmer ở Campuchia, họ thường bắt cá dưới sông hồ hay ao lạch… rồi bấm cho nó chết rồi thả lại nước, tới ngày hôm sau con cá nổi lên ngửa sình bụng trương phềnh lên họ mới vớt đem vô kho hay nấu canh chua điên điển hoặc lục bình…

Người Lào cũng làm na ná vậy nhưng họ không để cá tới trương sình như người Khmer, họ chỉ để tới lúc con cá bắt đầu nổi ngửa mà lập lờ chứ chưa nổi hẳn lên mặt nước, họ sẽ vớt lên và nấu với lá giang và củ chuối sừng xắt mỏng, với mẻ đầu gà – phải xin nói thêm về món “mẻ đầu gà” này một chút, cái tên “mẻ đầu gà” là do tôi đặt chứ họ thì không gọi thế, họ vẫn gọi là mẻ thôi, cái cách làm mẻ này thì hơi “lạ” một chút và tôi thấy lần đầu tiên khi ở Định hóa, tỉnh Bắc Thái cũ nay là Thái Nguyên, khi thịt gà họ giữ lại nguyên cái đầu gà còn sống cả đoạn cổ và cả hai cái chân còn sống không nấu nướng gì xin thề là vậy rồi thả vào hũ mẻ, và lạ lùng là hũ mẻ làm kiểu này lại có vẻ ngon hơn là mẻ làm bình thường thì phải, nó dậy mùi hơn và nhìn cũng cũng ngon mắt hơn, giống như nuôi dấm người ta bỏ thêm trái chuối tây vào thì dấm có mùi thơm hơn vậy, hồi đó lần đầu tiên tôi thấy hũ mẻ toàn chân và đầu gà còn sống tôi đã tá hoả tưởng hũ nuôi “ma gà” của họ 🤣 🤣, nấu chín thì có vẻ ăn đỡ ghê răng hơn, nhưng họ hòa mẻ sống ra để chấm với rau lang hay rau dền luộc thì nói thật là tôi không dám ăn thứ cơm mẻ có màu hơi hồng hồng đó, dù nó có vẻ thơm và ngậy lắm… Người Lào cũng làm mẻ như vậy, còn người Cao Lan thì khác hơn chút, khách quý tới nhà thường được chủ nhà mời ăn món canh gà, con gà chỉ chừng bốn năm lạng chặt ra nấu với… cơm thiu cùng lá sắn muối, phải gọi đúng là cơm thiu chứ chưa phải là mẻ, cơm xới ra đổ lên chiếc mẹt nhỏ nhỏ như cái sàng gạo của ta tới khi nó lên men và mọc một lớp lông màu trắng, còn hạt cơm chuyển sang màu đỏ đỏ thì họ lấy nấu với thịt gà và lá sắn, chưa biết thì múc cũng thấy ngon ngon và lạ miệng, nhưng khi biết rồi thấy hơi hoang mang chút, nhưng không thằng nào bị đau bụng cả, lạ vậy… người Cao Lan ở núi thì gà nhiều và ngon lắm, nhưng nấu thứ canh đó thì họ phải nấu bằng loại gà nặng vài trăm gram thôi chứ không nấu bằng gà to, ấy vậy mà cũng không thấy mùi tanh, mà khách quý nhắm mới được mời đấy bà con ạ 😜.

Người Khơ mú cũng có món cá suối nấu cơm chua kiểu đó, nhưng thú thật là tôi không dám ăn nên không biết nó thế nào, vì giống người Cam, cá sình bụng trương phềnh họ cứ để nguyên vậy nấu lên chứ không mổ nên mấy anh em chỉ cười gật đầu thôi và mon men chan tý nước chứ không dám ăn cá, do ít gia vị nên món canh này có mùi khá thum thủm.

Người Khơ mú có nhiều món ăn khá là “giết người” giống người Campuchia vậy, khi xem những clip của nhiều kênh yt Tây Bắc họ ăn sống nhiều thứ, kể cả bọ dừa, bọ xít sâu đo, hay chuồn chuồn cánh cam, niềng niễng tới cóc nhái rắn rết… đối với người Lào thì đó là bình thường, chiện nhỏ… đất nước Lào quả là nhiều điều lạ lùng, tôi đi nhiều nơi nhưng chưa có nơi nào mà khi đến ở lại cho tôi một cảm giác tin tưởng, ấm áp, thân thuộc như trên chính Quê hương mình như ở Lào, mặc dù người Lào còn nhiều người nghèo lắm, theo số liệu của một tổ chức nào đó của thế giới từng thống kê vào năm 2018 thì gần một nửa dân số vẫn sống dưới mức nghèo khổ… tuy vậy nhưng người Lào lại là một trong những tộc người hiền lành và tốt bụng gần nhất trong bảng top của thế giới. Hiền lành, thật thà và hiếu khách vô cùng, không riêng gì tôi mà rất nhiều người đã từng ở Lào, làm việc cùng người Lào đều nhận xét vậy, đối với tôi tôi luôn cảm giác như họ thân thuộc như người Việt vậy, và ở nơi đó, bên những người bạn đó cảm giác yên tâm như đang ở Việt Nam vậy, và người Lào cũng rất quý mến người Việt.

Dân Cam thì khác…

Ở Cam thì dân họ lại rất ít ăn thịt chó, và chó hoang nhiều vô kể, chúng sống thành bầy cũng có, đơn lẻ cũng có, và ở khắp mọi nơi, thậm chí là trong rừng sâu, ban đầu thì tôi cứ tưởng chúng là chó rừng, hay chó sói, sau mới biết chúng là chó nhà nhưng chủ đã chết hoặc đã bỏ chúng chuyển đi nơi khác, thời công xã thì lính pot lùa hết dân vào công xã lao động khổ sai, con người sống còn khổ sở thiếu thốn nói gì tới chó với mèo… gà lợn trâu bò, dê… vv thì lũ lính lùa bắt thịt hoặc nuôi làm lương thực cho chúng, ít ra còn được chăm lo hơn là chó, và bọn lính pot cũng không xơi món gâu gâu này, nên chó hoang ở khắp nơi, lang thang như du đãng bụi đời chỗ nào cũng thấy chúng, người Cam cũng dã man, nuôi chúng trông nhà chỉ là cho vui thôi chứ chả mấy khi cho ăn gì, và lũ chó cứ sinh sôi nảy nở tự thân vận động bươn chải kiếm sống từ khi vừa cai sữa mẹ nên chúng cũng chả khác gì chó rừng là mấy…

Tôi thì cũng không mặn mà lắm với món cầy tơ, nhưng vì vụ chó mèo này mà bị dân chửi vài lần tức muốn điên luôn.

Ngày đó ở O Bok gần Ampil bên kia chỗ chúng tôi ở là cái phum Lơ chamle bên trái, bên phải là lối vào rừng tre có cái bãi rất rộng, người dân thường thả trâu bò và ị bậy, chó ở đâu cả đàn tới hơn trăm con to nhỏ lớn bé chúng lượn lờ ở đó tối ngày, võng vỉa chờ chôm chĩa đồ gì đó ăn được của dân hay của chúng tôi, một hôm anh Luyện đi chợ qua ghé vào cho tôi mấy quả trứng vịt, chúng tôi hý hửng lôi ra chiên lên ăn cơm, thì hóa ra trứng đang ấp dở, trứng lộn đó, mấy thằng đành luộc ăn, phần cho thằng Th đi vắng 2 quả, thì hai hôm sau nó về được anh em bên bạn cho hẳn nửa con lợn rừng nhỏ bị vướng mìn, có thịt heo rừng chúng tôi nhanh chóng quên phắt hai quả trứng vịt kia, thế là sau đó mấy hôm, buổi trưa tôi vác dao mò ra sau bếp tính chặt cái cây làm cần câu thì nghe tiếng kêu chíp chíp… tò mò bới đống củi ra thì thấy hai quả trứng một quả bị chó gặm dở còn một quả sắp nở vỏ trứng vỡ ra có một con vịt con đang kêu thảm thiết, thấy vậy tôi gọi thêm thằng T già vào bóc quả trứng ra, một con vịt ướt mèm chui ra, chúng tôi lấy cơm nguội cho nó ăn, con vịt con khá đẹp, nhưng giống gia cầm lạ cái là khi nó chui ra khỏi vỏ trứng nó thấy ai đầu tiên thì nó nghiễm nhiên coi là “mẹ” nó, con vịt con này luẩn quẩn theo hai thằng tôi suốt ngày, nó lớn rất nhanh và có màu lông khá lạ, sau tôi mới biết đó là giống vịt trời ở tận Biển Hồ, chả biết sao trứng nó lưu lạc tới tận gần O Bok… chúng tôi cho nó ăn suốt ngày đủ thứ giun dế, cơm cháo thừa nó càng lớn trông càng đẹp, anh em tôi đi đâu nó cũng leo lên xe jeep theo đứng chễm trệ và ị đầy sàn xe. Rồi tôi đi Poipet mấy hôm, về thấy bọn ở nhà cay cú thông báo con Ponthip – anh em nghịch ngợm đặt tên nó giống tên cô hoa hậu Thái Lan hồi đó – đã bị chó nhà bà vỗ đớp chết mất rồi, bà vỗ là tên một bà già dân nhà gần ba ri e của chúng tôi, bà này chừng hơn 50 tuổi thôi, chúng tôi không biết tên thật của bà là gì, chỉ thấy bà có hàm răng vỗ đua ra như mái hiên tây nên gọi bà là bà vỗ, bà này xấu nhưng có ba cô con gái cô nào cũng đẹp, may răng không vỗ như mẹ, cô út ở nhà loanh quanh còn hai cô lớn đi buôn hàng Thái từ cửa khẩu về. Bà vỗ khá ghê gớm và có vẻ như không mấy thiện cảm với chúng tôi mấy, bà chỉ giả lả vì sợ chúng tôi chứ ánh mắt mang hình dao chọc tiết lợn, mà hình như không riêng bà mà khá nhiều người dân phum Chamle này có vẻ không ưa chúng tôi, vì hồi đó khi đơn vị bạn chở quân qua do xe bị lầy, chúng tôi phải cùng lính của bạn chặt một ít cây để lót đường cho xe qua, chúng tôi không chặt mà lính phía bạn chặt, cứ nghĩ các cấp chỉ huy của họ làm việc với chính quyền phum rồi, ai ngờ sáng hôm sau dân phum kéo nhau ra dãy nhà anh em tôi ở chửi xoe xoé từ mờ sáng rồi kéo vào hẳn trong sân hò hét, có cả mấy thằng thanh niên trung niên lạ mặt đứng trong đám dân phum đó “giật dây” kích động đám dân phum, họ hò hét bắt contop Việt Nam phải đền cây cho họ, khi chúng tôi nói không chặt và quay vào nhà vì nghe lính báo lại là trưởng phum đã đồng ý đêm qua, thực ra khó chịu vì cái bót canh của chúng tôi khó buôn lậu nên tay trưởng phum nhân cơ hội giở trò thôi, sau khi đối chất đuối lý thì tay trưởng phum lại quay ra nói thái độ của chúng tôi làm họ không bằng lòng, trưởng phum này là người gốc Hoa nói lải nhải rất nhiều tiếng Cam rồi tiếng Tàu lộn tùng phèo… điên tiết tôi bước ra nổ một phát chỉ thiên rồi dõng dạc tuyên bố, Này quý vị, đất nước chúng tôi đổ bao công và của, chúng tôi bỏ cả tuổi xuân cả mạng sống để qua đây đánh giặc polpot, trước tiên là để trả thù cho người dân đất nước Việt Nam chúng tôi bị chúng giết hại, sau đó là làm nhiệm vụ quốc tế cứu đất nước quý vị và chính các quý vị khỏi nạn diệt chủng của chính đồng loại quý vị, chứ không phải sang đây để làm vừa lòng quý vị, hành động của các vị đây là gây rối trật tự trị an và ngăn cản nhiệm vụ quốc tế của chúng tôi, tôi yêu cầu giải tán ngay lập tức nếu không chúng tôi buộc phải xích tất cả quý vị lại ngay, ai có hành động chống đối tôi sẽ bắn bỏ và chịu trách nhiệm với tư cách là chỉ huy cao nhất ở đây…

Đám dân phum sợ tái mặt và lủi hết theo tay trưởng phum…

Buổi trưa hôm đó thằng Th và thằng T già làng mò qua nhà bà vỗ trước tiên là để ngắm mấy cô con gái bà sau là kiếm cớ hỏi xem có phải chó nhà bà vỗ gây án không, chả biết chúng nói gì mà bà vỗ gật lia lịa như bổ củi và còn cho chúng một con chó khá to dắt về, cả lũ hý hửng đè ra hóa kiếp luôn lấy cái nhậu, tôi thì không mặn mà với món này lắm nên không quan tâm, tôi không ăn thịt chó nên ăn cơm trước và nằm trên cái võng ngoài sân dưới cây thòi lòi ngắm gái qua đường thì mấy cô con gái nhà bà vỗ hùng hổ đi vào, dẫn đầu là cô chị cả, chưa vào tới sân đã mồm loa mép giải gào lên chửi tụi lính ăn cắp chó quý của cô, bỏ mẹ rồi, tôi quýnh quáng tụt xuống võng “vào việc” ngay… tôi ấn tượng với cô này dù tới giờ mấy chục năm rồi còn ám ảnh, vụ ấn tượng tới nỗi “nhớ nhung” cô này đúng như câu quảng cáo của hãng nước hoa cha neo ” Vì một mùi hương thoảng qua, người ta có thể nhớ ai đó cả cuộc đời” quả là đúng thật… cô này hôi nách viêm cánh vào loại thượng hảo hạng chứ không phải vừa nữa, tôi xây xẩm cả mặt mày bà con ạ, cô này vào gào ầm lên cho là anh em tôi qua bắt chó của cô đó, mấy thằng đang xúm xít nấu thịt chó bỏ chạy sạch, khổ… con chó thì mốc cời ghẻ lở mà cô làm như pét cưng của cô bị chúng tôi lùa vào nồi không bằng, biết cô này mấy lần liếc mắt “đưa tình” với tôi khi đi nhờ xe chúng tôi lên cửa khẩu nhưng tôi hoảng vì mùi hương quá hớp đó mà không dám quăng bừa đời trai vào bụi rậm nên tìm cách né, cô có vẻ a cay nên chắc nhân vụ này làm ầm ĩ đây, không dập nhanh thì có mà thối hơn shit, lên kế hoạch thật nhanh trong đầu, tôi vội chạy ra nắm tay cô dắt vào tay vớ cái quạt nan rách quạt quạt cho cô hạ hoả rồi luôn miệng phân bua, người quan trọng lúc này là bà vỗ cho con chó thì lại chẳng thấy bà đâu cả, tôi gọi gấp hai thằng lên giao nhiệm vụ thật nhanh lấy xe honda đi lùa bà vỗ về ngay đây nhập hồn cho tao, không um lên bây giờ, tôi phải vừa quạt cười vừa phân bua chơi bài hoắc nam kế để đợi bọn kia lùa bà vỗ về, may quá chúng lùa được bà tống ba trên con xe honda từ một sòng tứ sắc về, thế là êm chuyện, tào lao hết sức… chả được ăn miếng nào mà vã cả mồ hôi vụ đó, quả thực chúng tôi rất ngại có gì đó um sùm là dân phum kéo tới nhòm ngó xì xồ bàn tán cay lắm, sau vụ đó tôi cấm tiệt không cho thằng nào lớ quớ liên quan tới đám dân phum, đấy… hôm đấy tụi mày toàn mỹ nhân thì bỏ chạy hết, còn trơ lại thằng hoắc nhân tao phải chịu trận suýt thì nhục, chúng nói là bà vỗ cho con chó để đền cho con vịt hồng nhan bạc mệnh kia, mà cô viêm cánh chả biết có biết hay không mà đùng đùng qua kiếm mối chửi um sùm, thôi chừa…

Trên những bước chân lang thang phiêu bạt của chúng tôi, có nhiều chuyện liên quan tới những vụ ăn hay những món ăn… ngon có, dở có nhưng có những lần ăn mà nó khiến tôi phải ám ảnh chắc có lẽ là cả đời…

Đó là một lần ở Dang Cum khi tôi chỉ huy một đơn vị bạn tổ chức lùa xong một cứ lõm của đám tàn quân pot và Xerayka do vây ráp cứ đó nhiều ngày nên lương thực gần như hết không còn gì, những người lính chiếm được lương thực của bọn tàn quân nên vội vã tổ chức nấu cơm ngay, họ bỏ ra những nắm lá giang hái vội trên đường lúc hành quân, những nắm lá đã héo rũ chuyển màu trong cóc ba lô, có chỗ còn dính cả máu của người lính… họ tìm được một cái nồi đựng mắm bò hóc và đem chia nhau nấu lá giang ăn với cơm, không hiểu sao khi ăn một chén cơm chan với thứ nước canh đó tôi bỗng rùng mình và lợm giọng, mùi mắm tanh đã đành nhưng còn một mùi gì đó rất lạ, dù rất đói nhưng tôi chỉ ăn nổi nửa chén cơm và dừng lại, anh T nói nhỏ vào tai tôi, canh mùi lạ quá em ạ, tôi cũng công nhận vì nói thật không hiểu tại sao tôi lại có cảm giác như vậy… dù tôi không phải là thánh mắm bò hóc, nhưng vẫn có cảm giác có mùi gì đó vừa gây gây tanh tanh lại thối rất nặng…

Tới đêm khi rút quân ra, trên đường đi tôi nhận được một thông tin khủng khiếp từ những người lính bạn thu thập được từ khai thác tù binh, nửa tháng trước lũ lính pot đã bắt được một lính trinh sát của bạn, chúng đã tra tấn người lính đến chết bằng vồ, sau khi đập nát từ từ chân rồi tới tay người lính đó, chúng đã tháo hai chân hai tay người lính đó ném vào cái nồi ủ mắm bò hóc… và chúng tôi không biết nên đã lấy thứ mắm đó nấu với lá giang để ăn…

Tôi đã ăn nửa chén cơm với thứ canh đó, nó rất khó nuốt nhưng vì quá đói mệt nên tôi cố nuốt lấy nửa chén để lấy sức, cơm thì ít không đủ chia nhau nên không dám đổ đi, tôi đã nhường lại cho một người lính bạn nốt chỗ cơm…

Nhưng lạ là chỉ những người lính Việt Nam cảm thấy kinh khủng và ám ảnh vì bữa ăn đó, còn những người lính bạn tôi thấy rất nhanh chóng họ quên ngay việc đó và lại cười nói như chưa có chuyện gì xảy ra…

Riêng anh em tôi thì tới tận bây giờ còn ám ảnh.

Đầu tuần lan man chút hầu chuyện mọi người cho vui thôi, chúc mọi người tuần làm việc mới vui vẻ ạ.